variabele beloningsschemas

Soms is het handig om psycholoog te zijn, en soms zit die informatie je gewoon in de weg. Vanmorgen vroeg bijvoorbeeld was zo'n geval. Afgezien van een keer of vijf met bedtijd was Aoife voor het eerst de hele nacht niet uit haar bed gekomen. Toen ze haar speentje kwijt was omdat het op de grond was gevallen, riep ze ons en ben ik het haar gaan geven. De boodschap over 'pas uit bed als de zon op je klok is' leek dus te zijn aangekomen, dankzij ons stricte terugmarcheerbeleid de afgelopen dagen.
Maar er komt natuurlijk elke dag een moment dat die zon wel opgaat (om 7.15) en Aoife dus ook haar bed uitkomt en nog even bij ons in bed verder doezelt. Prima! Ze slaapt er zelfs tegenwoordig en dus hoor je ons niet klagen, bovendien is het maar voor kort totdat we echt opmoeten (omdat de builders om 8 uur stipt voor de deur staan).
Zo ook vanmorgen. Padraic liet haar ons bed in dus ik nam aan dat het na haar zonnetijd was.
Alleen, wat een lange poos voordat onze wekker gaat... En hoor ik daar iemand aan de deur? Toch eens de tijd checken: 7.07!
Bleek dat Padraic dacht: ach joh, het is ochtend en ze slaapt toch bij ons, wat maakt het uit...?!
Neee! Het maakt wel degelijk uit, vooral als je gedrag soms wel en soms niet beloont (soms terugbrengen naar bed en soms toch bij ons in bed laten) - met andere woorden als je een variabel beloningsschema hanteert - schijnt het goed te beklijven. Beter zelfs dan conditioneren met een voorspelbaar beloningsschema. Ik weet het nog goed hoe dat jaar in jaar uit bij de Erasmusuniversiteit ter sprake kwam in het blok over behaviourisme.
Is dit het soort gedachten waar je mee wakker wilt worden, een week over tijd? En de vrees dat vannacht weer elk halfuur verstoord gaat worden?
Nee. Niet echt. Soms is het echt beter om niet gehinderd te zijn door enige voorkennis.